Ha. Vraag een techneut “Ben je creatief” en de kans is groot dat zij of hij zegt “nou nee, niet echt”. Maar dat is niet waar! Technici zijn zonder uitzondering creatief. Waarom denken ze dan van niet? Nou, omdat de meeste mensen creativiteit gelijkstellen aan kunst of zelfs handvaardigheid. Ja, als je het zo bekijkt, de meeste procestechnici aquarelleren heel beroerd, en persoonlijk ken ik ook niet veel boetserende elektrotechnici of toneelspelende werktuigbouwers. (Wel technische cabaretiers overigens!)
Maar wat is creativiteit? Een mevrouw die hier veel over geschreven heeft is Teresa Amabile. Zij omschrijft het ongeveer zo, even in mijn woorden:
Iets is creatief, als het nieuw is, nuttig en niet ontstaan door een vooraf beschreven procedure te volgen.
- Nieuw wil zeggen dat het voorheen nog niet bestond. Dit is altijd een lastige: als ik iets bedenk wat ikzelf nog niet kende, maar anderen wel, is het dan creatief? En hoe nieuw moet nieuw zijn? Is dezelfde auto, maar dan 5% sneller, nieuw? Of is dat niet vernieuwend genoeg?
- Amabile heeft het over useful. Nuttig, toepasbaar, bruikbaar. Deze is belangrijk, omdat “zomaar wat nieuws“ dus niet voldoende is: het gaat om iets wat nieuw is waar we ook wat aan hebben. (En over nut valt te twisten!)
- En die opmerking over die procedure? Als jij heel systematisch de ingrediënten meel, melk en ei steeds in verschillende verhoudingen met elkaar mengt en daarna bakt zul je op een zeker moment een pannenkoek hebben gebakken. Maar die heb je dan niet echt zelf ontwikkeld, het was de uitkomst van simpelweg je procedure volgen.
Wat doen technici? Oplossingen ontwikkelen. Nuttig dus. Een handige technicus probeert eerst de bestaande oplossingen, want dat scheelt een hoop gedoe. Maar als die niet werken, bedenkt hij of zij een nieuwe oplossing. En daarbij gaat zij of hij wel gestructureerd te werk, maar speelt toch ook inzicht een belangrijke rol. Het is niet simpelweg de procedure volgen tot je op een oplossing komt. Verhip, dus technici zijn zeker creatief!
Dit artikel is nog niet af. Er moet nog iets bij:
- Iets over dat je niet al creatief hoeft te zijn om aan techniek te beginnen
- En iets over techniek en kunst
- En iets over creativiteit en innovatie misschien ook wel